De laatste dag voor het nieuwe jaar zet zich in met een bezoek aan het kerkhof om de overleden familie te gedenken. Het graf wordt opgekuist en voorzien van de nodige offergaves.
Een beetje zoals onze Allerzielen. Na dit bezoek is het tijd om het ganse huis van kop tot teen tot in het kleinste detail schoon te maken. De grote opkuis voor de lente of het nieuwe jaar aanbreekt. Soms wordt dit al vroeger gedaan, maar zolang het binnen de zeven dagen is nadat de keukengod (zie deel 1) het huis verlaat dan is het ok. Heel belangrijk hier is het schoonmaken van het huis- of familie-altaar, om ook de overleden familieleden en voorvaderen een Tet te wensen. Na de grote opkuis begint de grote voorbereiding voor de laatste maaltijd van het oude jaar. Traditioneel staan de vrouwen des huizes een aantal uren in de keuken om allerlei lekkers te bereiden (zie deel 2). Het laatste maal is gereserveerd voor de kernfamilie. Eventueel mogen aangetrouwden ook aan de tafel meezitten maar het blijft strict beperkt tot vader, moeder en kinderen. Na een overdadige maaltijd is het wachten tot twaalf uur wanneer het nieuwe jaar aanbreekt, traditioneel met het vuurwerk op meer dan 20 plekken in Hanoi.Om precies twaalf uur wordt een extra altaartje met traditioneel het fruit, wat drank, een gekookte kip, rijst, bloemen en natuurlijk de wierook en kaarsen buiten voor het huis of de
winkel gezet. Op die manier zien ze daarboven duidelijk wat hen wordt aangeboden als dank voor het voorbije jaar en met de wens voor voorspoed tijdens het nieuwe jaar. Naast het altaar worden er ook papieren objecten en ‘lucky money’ verbrandt. Het is een opvallend beeld in de stad: overal altaartjes met kaarsen en hier en daar een klein gecontroleerd brandje. Officieel is het verboden om de papieren votieven te verbranden, maar de traditie en het geloof zijn blijkbaar te sterk.Tijdens het jaar is Hanoi normaal na twaalf uur enorm doods en stil. Restaurants en cafés zijn gesloten na twaalf uur, en aangepast aan dit, gaan de Vietnamezen vaak niet langer uit en blijven gezellig thuis (buiten de rebelse Vietnamese jeugd en de vele expats gerekend). Maar tijdens Tet worden vele regels blijkbaar uitzonderlijk vergeten. Er heerst namelijk vrij uitzonderlijk een enorm uitbundige sfeer. Jongeren en families springen al vroeger naar het centrum van de stad om het prachtige vuurwerk te bewonderen. Na het altaarritueel en het verbranden van de votieven komen vele anderen ook naar buiten om de talrijke pagoda’s in deze grootstad te bezoeken, of om suikerriet te kopen of zelfs takken met bladeren en fruit. Allemaal met de bedoeling om vanuit een sterk bijgeloof voor een goed nieuw jaar te hopen. Afhankelijk van de betekenis van de pagoda, worden ze bezocht voor geluk, voorspoed, bescherming, veiligheid of zelfs een kindje. Suikerriet wordt gekocht voor een ‘zoet’ jaar, en de takken met fruit voor een – je raadt het al – ‘vruchtvol’ jaar. Iedereen plukt ook een takje met verse bladeren van eender welke boom voor alweer dat voorspoedig jaar, en natuurlijk om de lente te verwelkomen. Allemaal enorm fascinerend om te zien hoe jong en oud helemaal in Tet opgaan en de stad ook kan leven na twaalf uur. Waw!
De dag nadien is de sfeer een tikkeltje anders. De stad is bijna doods in de morgen. Iedereen blijft traditioneel thuis of gaat de eerste maaltijd van het nieuwe jaar bij de grootouders vieren. Andere familie volgt de komende dagen en vrienden zelfs later (als je 
de juiste volgorde respecteert natuurlijk). Enorm belangrijk aan het begin van het nieuwe jaar is de eerste bezoeker, de eerste persoon die het huis binnentreedt, want die moet zogezegd geluk brengen aan de ganse familie voor de rest van het jaar. Vaak wordt het gerelateerd aan de zodiac. Bijvoorbeeld in het huidige jaar van de kat waren personen die een hond, geit of varken waren de beste opt
ie als eerste bezoeker daar hij of zij een ideale combinatie is met de kat. Een ander criteria is raar maar waar personen die de afgelopen jaren bekend staan als geluk brengend aan andere worden gevraagd om dit jaar opnieuw als eerste het huis te betreden. Niet dat iedereen hier evenveel geloof aan hecht, maar toch wordt het gedaan, je weet maar nooit :-)Tijdens de middag (en ook de volgende dagen) kleedt iedereen zich op zijn paasbest en worden een aantal pagoda’s bezocht om te bidden voor het nieuwe jaar. Er wordt vanalles geofferd van fruit tot rijst tot zoete koekjes en carlsberg blikjes. Er wordt ‘lucky money’ verbrandt of in de perzik- of kumquat boom gezet. Mensen laten een boodschap neerschrijven door de monniken of kiezen een van de briefjes met daarop voorspellingen voor het nieuwe jaar. De mannen kiezen met de linkerhand, de vrouwen met de rechterhand. Je geluk in de liefde, op het werk, in zaken, of je trouwt of niet, enzovoort wordt voorspeld. Ik zou als ik een kindje krijg dit jaar een zoon verwachten.
De atmosfeer in de stad voelt vredevol aan, rustig, kalm en onverwacht enorm aangenaam om in te vertoeven, iets wat je in Hanoi niet gewend bent. Ideaal om enkele vrienden uit te nodigen voor een traditionale Tet maaltijd. Hoe vieren expats Tet? Dat is voor deel 4.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten